De laatste weken / maanden zijn er veel nieuwsberichten en discussies over de woningmarkt. Het gaat dan met name over de steeds verder stijgende transactieprijzen van koopwoningen. Maar ook over de beschikbaarheid van betaalbare koop- en huurwoningen en beschikbaarheid & wachtlijsten van sociale huurwoningen.

Over al die items valt veel te zeggen, maar wat ik meestal mis is de vraag of sociale huurwoningen wel zo’n sociale oplossing zijn?

Het systeem van sociale huurwoningen met lage huren en vaak ook nog het voordeel van een huurtoeslag lijkt in eerste instantie heel sociaal. Aanzienlijk lagere prijzen dan in de vrije sector en ook nog eens een huursubsidie (dat vind ik een betere term dan huurtoeslag) van de overheid.

Echter, aan het systeem van sociale huur kleven grote nadelen:

1) beschikbaarheid is beperkt: veel vraag en te weinig aanbod. Dat laatste is niet zo gek. Wie staat er te trappelen om iets ver onder de marktprijs aan te bieden? Het beperkte aanbod (in combinatie met dramatisch slechte doorstroming) zorgt voor lange wachtlijsten. Wachtlijsten waar mensen soms wel langer dan 10 jaar op moeten staan voor ze een keer aan de beurt zijn.

2) de lagere huren leiden tot misbruik. Zowel in de vorm van scheefwonen als illegaal onderverhuren aan mensen die geen recht hebben op zo’n woning.

3) de sociale huurders zitten min of meer gevangen in hun sociale huurwoning. Ze kunnen vaak niet verhuizen naar een andere gemeente, want dan staan ze opnieuw onder aan de wachtlijst. En ook niet binnen hun eigen gemeente. Immers verhuizen betekent vrijwel altijd een huurverhoging. Zelfs verhuizen binnen hetzelfde woningcomplex leidt meestal tot een (forse) huurverhoging.

4) last but nog least: een sociale huurder bouwt geen vermogen op. Dit in combinatie met het min of meer gevangen zitten in de huurwoning leidt tot grote verschillen in de maatschappij.
Meerdere van mijn familieleden wonen al circa 30 tot wel 45 jaar in dezelfde sociale huurwoning. Terwijl ik zelf jaren geleden een woning heb gekocht. Ook al stijgen de sociale huren niet hard, na al die jaren betalen al die familieleden fors meer aan huur dan dat ik zelf aan woonlasten betaal. Zelfs na aftrek van de huursubsidie. Daarnaast hebben ze stuk voor stuk een veel hogere energierekening vanwege hun slecht geïsoleerde huizen.
Ondertussen heeft mijn woning een overwaarde van enkele tonnen en hebben mijn familieleden niets opgebouwd. Niet voor hun zelf, niet voor hun kinderen.

Ik ben absoluut geen expert op het gebied van de woningmarkt. Echter, ik vraag me dan wel sterk af of er geen (betere) sociale constructies te creëren zijn om mensen te helpen met het kopen van een woning.